Iterambere ryikoranabuhanga mu bice byinshi byisi byahindutse impinduka zubukungu bwinshi, harimo Ubuhinde. Ikoranabuhanga mu Buhinde rikomeje kuba ingufu zo gutwara ubukungu bw'igihugu. Icyakora, Ubuhinde bukoresha wino itagaragaza kugira ngo yirinde gutora inshuro ebyiri kandi akoresha amazina y'abantu bapfuye gutora mu matora. Gukoresha wino itazitiriwe mumatora ntaho bihuriye nikoranabuhanga. Mbere yuko impapuro z'itora zihabwa abatora, izina ry'utora riramenyekana kandi ryinjijwe ku rutonde rw'itora. Ink wino ihoraho ifasha abayobozi bato Kugenzura niba umuntu yatoye kandi niba izina ryabo ryinjijwe nabi. Ibi kandi birinda gukeka abamaze gutora.
Nk'uko amakuru abitangaza, ibihugu bigera kuri 24 ku isi bakoresha wino itarondoreka mu matora. Filipine, Ubuhinde, Bahamas, Nijeriya no mu bindi bihugu biracyakoresha Inoti itazitiriwe kugira ngo igenzure kandi ikumira amajwi menshi n'ibindi bitagenda neza. Mubyukuri, ibi bihugu birateye imbere mubuhanga kuruta Gana. Ariko, nubwo urwego rwo hejuru rwiterambere ryikoranabuhanga muri ibi bihugu, wino itarondoreka ni ngombwa mugutora.
Kuki Komisiyo y'amatora ya Gana, yitwa amatora ya perezida inshuro eshatu mu matora rusange ya 2020 mu matora y'ibisanzwe 2020, yemera ko wino itarondoreka ikoreshwa mu kugenzura amajwi menshi bigomba kuvaho mu matora azaza? Byongeye kandi, amatora y'inama y'Akarere aherutse kurangwa n'ingorane zidafite akazi, harimo no gutsindwa kw'iturere nyinshi kugirango dufate amajwi kugirango twirinde amakosa asa mugihe kizaza. Icyakora, Komisiyo y'Uburayi ashishikajwe no guta gushidikanya ku matora yacu akuraho wino itarondoreka.
Kubwamahirwe, EC ntiyashoboye gutanga ibikoresho byamatora mubigo byinshi byamatora mugihe gikwiye cyangwa no kubona amazina y'abakandida benshi harimo kumatora. Ariko, aho gukora kugirango ngirize imikorere yacyo, yashakaga gushidikanya mu myitwarire no gukurikirana amatora y'ubusa, akwiye kandi asobanutse. Ibyabaye mu matora y'inama y'intara ntibyari ngombwa kandi ntibishobora kwemererwa kubaho mu matora rusange ya 2024. Bitabaye ibyo, bizashiraho amakimbirane mu gihugu. Inshingano nyamukuru ya komisiyo y'amatora ni ugukora amatora yo mu mucyo, ubuntu n'amatora meza. Ikigeragezo icyo ari cyo cyose cyo gutegura no gukora ibikorwa byose biteye ubwoba bigamije guteganya ubutumwa bwibanze byavuzwe ni ubusambanyi kandi bishobora gutera guhungabana. Ni ngombwa kumenya ko komisiyo ishinzwe amatora idafite imbaraga zo gufata ibyemezo ku gahato mu matora. Ababuranyi bagomba kutemeranya kwemeranya na komisiyo y'Uburayi. Ibintu byose EU bigomba kuba mubijyanye nimitwe ya politiki uhagarariye imbaga muri IPAC.
Gukoresha Indege itazitiriwe ifite ingaruka zingenzi kubikorwa byo gutora. Inoti ihoraho iguma kuruhu ku masaha 72 kugeza kuri 96. Nubwo hariho imiti ishobora gukuraho iyi nkongo mu ruhu, iguma ku ntoki igihe kirekire kandi ishobora kugaragara iyo imiti ikurwaho munsi yumunsi cyangwa ibiri. Ntagushidikanya ko gukoresha wino itazitiriwe bizakuraho amajwi yapfuye no gutora menshi. None se kuki EU yahagaritse kuyikoresha? Ikindi kibazo kidasanzwe: Mu matora y'akarere, komisiyo ishinzwe amatora ntizashoboye gutanga ibikoresho by'amatora ku turere twinshi tw'igihugu ku gihe. Kuki gutora byarangiye saa 15h00? Iki cyifuzo kirimo gutekereza nabi kandi amashyaka ya politiki ntagomba kubyemerera. Ikintu kidashidikanywaho nuko abantu benshi bazaba batererana, nkuko mumatora aheruka amatora menshi abatora benshi bari baracyafite umurongo wo gutora mubice byinshi byumubare mugihe amatora yafunzwe (5 PM). Niba mu matora ashize sitasiyo nyinshi zo gutora zishobora gutora nyuma yigihe cyavuzwe (5h00 PM), ibi bishoboka bite? Icyifuzo cya 3 PM ntabwo kigamije kwambura abantu benshi uburenganzira bwabo bwo gutora. Kubwibyo, imikorere ya komisiyo yamatora ntabwo ari ugutererana abantu, bigafata ibyemezo byihariye, imyitwarire no kugenzura amatora arenganya.
Imikorere ya EC igomba: Tanga ibitekerezo mu iterambere rya politiki no kwemeza iterambere no gushyira mu bikorwa umurongo ngenderwaho w'amatora; Menya neza ko imbibi za sitasiyo zisobanuwe hagamijwe amatora. Korana nishami rishinzwe kugura kugirango urebe amasoko no gukwirakwiza ibikoresho byamatora. Menya neza ko imyiteguro, gusubiramo no kwagura urutonde rwitora. Menya neza ko imyitwarire no gukurikirana amatora yose ya Leta na referendumu; Menya neza ko imyitwarire no gukurikirana amatora y'imari n'inzego zitari Leta; Menya neza ko iterambere no gushyira mu bikorwa gahunda z'uburinganire n'ubumuga;
Igihe cya nyuma: Gicurasi-22-2024